Un po’ di storia
La novena di Natale risale all’inizio del 1700.
Quella più conosciuta –imitando il gregoriano- è più recente.
Sembra che sia stata comporta dal padre Antonio Vacchetta (Missionari di san Vincenzo de Paoli).
La novena che segue è strutturata unendo elementi sia delle lodi che dei vespri: l’ invitatorio, un salmo, una lettura breve, un inno, il Magnificat con le Antifone “O” per ogni giorno della novena, l’orazione finale.
Questa è la novena:
R. Regem venturum Dominum, venite adoremus.
Iucundare, filia Sion, et exulta satis filia Ierusalem:
ecce Dominus veniet, et erit in die illa lux magna
et stillabunt montes dulcedinem
et colles fluent lac et mel, quia veniet Propheta magnus
et Ipse renovabit Ierusalem.
R. Regem venturum Dominum, venite adoremus.
Ecce veniet Deus, et homo de domo David sedere in throno
et videbitis et gaudebit cor vestrum.
R. Regem venturum Dominum, venite adoremus.
Ecce veniet Dominus protector noster, Sanctus Israël,
coronam Regni habens in capite suo
et dominabitur a mari usque ad mare
et a flumine usque ad terminos orbis terrarum.
R. Regem venturum Dominum, venite adoremus.
Ecce apparebit Dominus, et non mentietur:
si moram fecerit, expecta eum
quia veniet et non tardabit.
R. Regem venturum Dominum, venite adoremus.
Descendet Dominus sicut pluvia in vellus,
orietur in diebus eius iustitia et abundantia pacis
et adorabunt eum omnes reges terrae,
omnes gentes servient ei.
R. Regem venturum Dominum, venite adoremus.
Nascetur nobis parvulus et vocabitur Deus fortis;
ipse sedebit super thronum David patris sui et imperabit;
cuius potestas super humerum eius.
R. Regem venturum Dominum, venite adoremus.
Betlehem civitas Dei summi, ex te exiet dominator Israel,
et egressus eius sicut a principio dierum aeternitatis,
et magnificabitur in medio universae terrae,
et pax erit in terra nostra dum venerit
R. Regem venturum Dominum, venite adoremus.
Alla vigilia di Natale si aggiunge:
Crastina die delebitur iniquitas terrae,
Et regnabit super nos Salvator mundi.
R. Prope est jam Dominus, venite adoremus.
Cantico (tono VI)
Laetentur coeli et exultet terra * iubilate montes laudem.
Erumpant montes jucunditatem * et colles justitiam.
Quia Dominus noster veniet * et pauperum suorum miserebitur.
Rotate coeli desuper et nubes pluant Justum * aperiatur terra et germinet Salvatorem.
Memento nostri Domine * et visita nos in salutari tuo.
Ostende nobis Domine misericordiam tuam * et salutare tuum da nobis.
Emitte Agnum Domine Dominatorem terrae * de petra deserti ad montem filiae Sion.
Veni ad liberandum nos Domine Deus virtutum * ostende faciem tuam et salvi erimus.
Veni Domine visitare nos in pacem * ut laetemur coram te corde perfecto.
Ut cognoscamus Domine in terra viam tuam * in omnibus gentibus salutare tuum.
Excita Domine potentiam tuam * et veni ut salvos facias nos.
Veni Domine et noli tardare, * relaxa facinora plebi tua.
Utinam dirumperes coelos et descenderes * a facie tua montes defluerent.
Veni et ostende nobis faciem tuam Domine * quia sedes super Cherubim.
Gloria Parti et Filio* et Spiritui Sancto.
Sicut erat in pricipio, nunc et semper * et in saecula saeculorum. Amen.
Lettura
Praecursor pro nobis ingreditur Agnus sine macula secundum ordinem Melchesidech,
Pontifex factus in aeternum et in saeculum saeculi. Ispe est Rex justitiae cuius generatio non habet finem. Deo gratias.
Inno
En clara vox redarguit
obscura quaeque personans
procul fugentur somnia
ab alto Jesus promicat.
Ecce Agnus ad nos mittitur
laxare gratis debitum
omnes simul cum lacrimis
precemur indulgentiam.
Beatus auctor saeculi
servile corpus induit
ut carne carnem liberans
ne perderet quos condidit.
Castae parentis viscera
coelestis intrat gratia
venter puellae bajulat
secreta quae non noverat.
Domus pudici pectoris
templum repente fit Dei
intacta nesciens virum
concepit alvo Filium.
Deo Patri sit gloria
eiusque soli Filio
cum Spiritu Paraclito
in saeculorum saecula.
Amen.
Antifone:
16 dicembre:
IV. Ecce Rex veniet, Dominus terrae, et ipse auferet jugum captivitatis nostrae.
17 dicembre:
II. O SAPIENTIA, quae ex ore Altissimi prodisti, attingens fine usque ad finem fortiter
Suaviter disponensque omnia: veni ad docendum nos, viam prudentiae.
18 dicembre:
II. O ADONAI, et Dux domus Israel, qui Moysi in igne flammae rubi apparuisti: et ei
In Sina lege dedisti: veni ad redimendum nos, in brachio extento.
19 dicembre:
II. O RADIX JESSE, qui stas in signum populorum, super quem continebunt reges os suum,
Quem gentes deprecabuntur: veni ad liberandum nos, jam noli tardare.
20 dicembre:
II. O CLAVIS DAVID, et sceptrum domus Israel: qui aperis, et nemo claudit;
Claudis et nemo aperit : veni ed educ vinctum de domo carceris, sedentem in tenebris et umbra mortis.
21 dicembre :
II. O ORIENS splendor lucis aeternae, et sol justitiae :
veni et illumina sedentes in tenebris et umbra mortis.
22 dicembre :
II. O REX GENTIUM, et desideratus earum lapisque angularis, qui facis utraque unum :
Veni, et salva hominem, quem de limo formasti.
23 dicembre:
II. O EMMANUEL, rex et legifer noster, exspectatio gentium, et Salvator earum:
Veni ad salvandum nos Domine Deus noster.
24 dicembre:
VIII. CUM ORTUS fuerit, sol de coelo, videbitis Regem regum procedentem a Patre
Tamquam sponsum de thalamo suo.
Rotate coeli desuper et nubes pluant Justum.
Aperiatur terra et germinet Salvatorem.
Magnificat
Magnificat * anima mea Dominum.
Et exultavit Spiritus meus * in Deo salutari meo.
Quia respexit humilitatem ancillae suae * ecce enim ex hoc beatam me dicent omnes generationes.
Quia fecit mihi magna qui potens est * et sanctum nomen eius.
Et misericordia eius a progenie in progenies * timentibus eum.
Fecit petentiam in brachio suo * dispersit superbos mente cordis sui.
Deposuit potentes de sede * et exaltavit humiles.
Esurientes implevit bonis * et divites dimisit inanes.
Suscepit Israel puerum suum * recordatus misericordiae suae.
Sicut locutus est ad Patres nostros * Abraham et semini eius in saecula.
Gloria Patri et Filio * et Spiritui Sancto.
Sicut erat in principio ora et nunc et semper *et in saecula saeculorum. Amen.
Oremus
Festina quesumus, Domine, ne tardaveris, et auxilium nobis supernae virtutis impende ut adventus tui consolationibus subleventur qui in tua pietate confidunt.
Quis vivis et regnas cum Deo Patre in unitate Spiritus Sancti, Deus, per omnia saecula saeculorum.
Amen.